EDUKACJA – Cenne Genealogiczne i Historyczne Internetowe Linki i Notatki + “Ogrody Nauk …”

CENNE GENEALOGICZNE I HISTORYCZNE WEBLINKI ORAZ NOTATKI RÓŻNE

• w ciągłym uzupełnianiu

_______________________________________________________________________________________________

Dział I. Weblinki Do Poszukiwań Genealogicznych – podstawowe

1. PAP Polskie Archiwa Państwowe: https://archiwa.gov.pl

1.1 AGAD Archiwum Główne Akt Dawnych: https://agad.gov.pl/

1.2 Archiwa Państwowe AAN – Archiwum Akt Nowych: Archiwum Akt Nowych w Warszawie (aan.gov.pl)

1.3 Spis Zespołów AAN: aan.gov.pl/zespoly/spiszespolow.html

2. SzwA – Szukaj w Polskich Archiwach https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/

3. IPN Instytut Pamięci Narodowej – różne wyszukiwarki: https://ipn.gov.pl/

4. Biblioteka Cyfrowa CBW – Centralna Biblioteka Wojskowa http://zbrojownia.cbw.wp.mil.pl:8080/dlibra

5. PTG Polskie Towarzystwo Genealogiczne – Biblioteka Książek Cyfrowych: Genealodzy.PL – serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego

6. PTG Polskie Towarzystwo Genealogiczne – Metryki – Skanoteka – Baza skanów akt metrykalnych (genealodzy.pl)

7. PTG Polskie Towarzystwo Genealogiczne – wyszukiwarka i baza SKANOTEKA: https://skanoteka.genealodzy.pl/

8. PTG Polskie Towarzystwo Genealogiczne – wyszukiwarka i baza GENETEKA: https://geneteka.genealodzy.pl/

9. PTG Polskie Towarzystwo Genealogiczne – wyszukiwarka i baza GENESZUKACZ: https://geneszukacz.genealodzy.pl/

10. PTG Polskie Towarzystwo Genealogiczne – LINKI RÓŻNE: Genealodzy.PL – serwis Polskiego Towarzystwa Genealogicznego

11. PTG Polskie Towarzystwo Genealogiczne – wyszukiwarka i baza KZM (założona przez Stanisława ‘Stasia’ Pieniążka) – KATALOG ZASOBÓW METRYKALNYCH – zasoby metrykaliów parafii w Polsce: https://parafie.genealodzy.pl/

12. PTG Polskie Towarzystwo Genealogiczne – wyszukiwarka i baza SZUKACZ) ++ na stronie PTG inne genealogiczne bazy i linki: https://szukacz.genealodzy.pl/

13. Inne TOWARZYSTWA GENEALOGICZNE W POLSCE:

• linki (ok. 20-tu – podane na końcu wpisu)

14. Polskie Kresy – Biblioteka Zasobów Kresowych: bez wątpienia najcenniejsza strona Waldemara Stankiewicza, podająca wielką ilość zebranych informacji i linków genealogicznych: https://kresy.genealodzy.pl/index.html

15. Bogata Genealogiczna Wyszukiwarka – Świętokrzyskie – Świętogen: https://swietogen.genbaza.pl/

16. Bogata Genealogiczna Wyszukiwarka – Lubelskie – Lubgens: https://regestry.lubgens.eu/viewpage.php?page_id=1057

17. BaSIA – Baza Systemu Indeksacji Archiwalnej – Wielkopolska gł. XVIII – XX wiek: https://www.basia.famula.pl/

18. Poznań-Projekt (prowadzi Łukasz Bielecki) Baza Małżeństw – Wielkopolska XIX wiek: https://poznan-project.psnc.pl/

19. BBC – Bialska Biblioteka Cyfrowa (Biała Podlaska): https://bbc.mbp.org.pl/dlibra

20. GwA – Genealogia w Archiwach – Kujawsko-Pomorskie – AP Toruń AP Bydgoszcz: https://www.genealogiawarchiwach.pl/archiwum-front?locale=pl

21. Polin – Muzeum Historii Żydów Polskich – Genealogia: https://polin.pl/pl/cih-genealogia

22. Żydowski Instytut Historyczny: https://www.jhi.pl/zbiory/archiwum

23. Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego – akta Centralnego Komitetu Żydów Polskich: https://sztetl.org.pl/

24. Wojskowe Biuro Historyczne: https://wbh.wp.mil.pl/pl

25. Stowarzyszenie Rodów Grodzieńskich: https://www.rodygrodzienskie.pl/

26. Wykaz zbiorów ksiąg urodzeń, małżeństw i zgonów znajdujących się w Wydziale
Archiwum Urzędu Stanu Cywilnego m.st. Warszawy: Wykaz ksiąg WA USC m.st. Warszawy

27.

28.

29.

30.

 

Z baz szczegółowych:

25. Spisy mieszkańców i poddanych w zaborze rosyjskim XVIII w. i wcześniej  – diecezja przemyska – przykłady – 1574 r.: https://spisypoddanych.blogspot.com/2023/08/spis-poddanych-wsi-wysoka-strzyzowska.html

26. Najdawniejsze zapiski sądów przemyskich i przeworskiego 1436-1468. Lwów 1888: https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/editions-content?id=45628

27. Spisy poddanych z XVIII wieku – gł. diecezja przemyska: Spisy mieszkańców oraz poddanych, XVIII wiek i wcześniej (spisypoddanych.blogspot.com)

28. Metryka Litewska – Rejestry Podymnego Wielkiego Księstwa Litewskiego – województwo połockie 1667 i 1690 r., Andrzej Rachuba, 2018: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/275193/edition/239069?language=en

28.1 J.w. 1690 – Indeks: https://ornatowski.com/wykazy-nazwisk/metryka-litewska-rejestry-podymnego-wkl-wojewodztwo-wilenskie/

29. Popis Wojsk Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1565 roku: https://www.rodygrodzienskie.pl/biblioteka/popis-wojsk-wielkiego-ksiestwa-litewskiego-1565/

30. Popis Wojsk Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1567 roku: https://www.rodygrodzienskie.pl/popis-wojsk-wielkiego-ksiestwa-litewskiego-z-1567-roku/

31. Popis pospolitego ruszenia szlachty Wielkiego Księstwa Litewskiego z 1621 roku: https://www.rodygrodzienskie.pl/popisy-wojsk-i-szlachty/popis-pospolitego-ruszenia-szlachty-wielkiego-ksiestwa-litewskiego-z-1621-roku/

32. Popis szlachty grodzieńskiej z 1765 roku: https://www.rodygrodzienskie.pl/biblioteka/popis-szlachty-grodzienskiej-z-1765-roku/ 

33. Księgi sądowe Ziemi Nurskiej z lat 1601-1806: Księgi ziemskie i grodzkie nurskie; Terrestria et castrensia Nurensia, 1601-1806 Inwentarz zespołu PL, 1/43-44

34. Wpisy do Metryki Koronnej lata 1587-1595, AGAD Warszawa – Wyszukiwarka!: https://agad.gov.pl/?page_id=446

35.

36.

37.

 

–

Geografia, Historia, Kultura, Języki, Świat – wyszukiwarki:

https://pl.wiktionary.org/wiki/Wikis%C5%82ownik:Strona_g%C5%82%C3%B3wna (Wikisłownik + odnośniki do innych baz Wiki)

www.mapa.szukacz.pl (znajdywanie miejscowości w Polsce – p. ww36.000!)

www.mapquest.com (jak wyżej – pomocniczo)

https://maps.arcanum.com/en/ (Arcanum – historyczne mapy Europy z XIX wieku)

https://atlasfontium.pl/ (Instytut Historii PAN)

www.herby.com.pl (w tym ważny “Słownik Nazwisk Współcześnie w Polsce Używanych” z systemu Pesel/1990 r.)

www.polishroots.com (różne dane, w tym “żródła” nazwisk Polskich)

www.rat.de/kuijsten/navigator/ (również – wyszukiwanie nazwisk wszystkich)

www.genforum.genealogy.com/poland/ (Polskie forum genealogiczne – j. ang)

www.pkt.pl (Internetowa książka telefoniczna)

www.ditel.pl (j.w.)

www.teleadreson.com.pl (Internetowa książka adresowa)

https://www.jewishgen.org/databases/poland/WarsawList/KsiegaAdresowaMiastaWarszawy1897_complete.pdf (Księga Adresowa Miasta Warszawy na 1897 rok)

www.fallingrain.com/world/PL/ (znajdywanie miejscowości – Polska – 56 947 miast, miasteczek i wiosek!)

http://www.herby.com.pl/ (internetowa wersja “Słownika nazwisk współcześnie w Polsce używanych” pod red. Prof. Kazimierza Rymuta, na podstawie spisu PESEL pocz. lat 90-tych XX w.)

Polska Deklaracja o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych (Rok 1926 – Deklaracja o Podziwie i Przyjaźni – 5,5 miliona podpisów Polaków złożonych dla uczczenia rocznicy 150-lecia uchwalenia Deklaracji Niepodległości USA – cenna wyszukiwarka nazwisk i miejsc)

https://forebears.io/surnames (lokalizacja nazwisk na Świecie)

Top 1000 Baby Names (onomast.com) (Znaczenie i Pochodzenie Imion)

https://www.familysearch.org/search/catalog/ (wyszukiwarka genealogicznych zasobów Mormonów)

http://www.ancestry.com/share/ – (Kolejne polskie forum genealogiczne)

https://ourpublicrecords.org/ – (Resources and information about 46 different countries, so people can easily start  looking into their heritage)

—

Cmentarze – wyszukiwarki – główne:

https://grobonet.com/  (Grobonet – cmentarze Polska)

https://www.polskie-cmentarze.pl/  (Polskie-Cmentarze)

Cmentarze Bródzieńskie (grobonet.com) (Warszawa – Cmentarz Bródnowski)

https://mogily.pl/start/  (Mogiły.pl)

https://www.findagrave.com/  (Find a Grave – Cmentarze Świat w tym Polska)

https://billiongraves.com/  (Billion Graves – Cmentarze Świat w tym Polska)

#

—

geoportal.gov.pl  (Geoportal 2) – W latach 2005-2008 Główny Urząd Geodezji i Kartografii zrealizował projekt GEOPORTAL.GOV.PL. Celem projektu było udostępnienie przedsiębiorstwom usług on-line, opartych na danych geoprzestrzennych, dla przykładu opcja „Lidar” bardzo cenna przy poszukiwaniu śladów np. dawnych cmentarzy ewangelickich, czy pierwszo-wojennych.

—

—

Dział II. Geneza, Znaczenie i Pochodzenie Nazwisk oraz Nazw Miejscowych – Etymologia, Onomastyka, Antroponomastyka, Toponimia…

Krótki wstęp:

ETYMOLOGIA: Zadaniem badań etymologicznych w jak najszerszym zakresie jest dotarcie do wyjściowej postaci nazwiska, do jego przypuszczalnego znaczenia pierwotnego, źródła, podstawy, wyjaśnienie jego genezy i dalszego rozwoju semantycznego, oraz ewentualnych zmian w zależności od danego miejsca i czasu. Często badania etymologiczne muszą opierać się na analizie porównawczej, kojarzeń danych właśnie tych czasów i miejsc. Samo nazwisko niesie w sobie bardzo dużą wartość i cenną informację etniczną, oraz kulturową. Do badacza etymologii nazwiska należy te wartości odkrywać.

—

Skróty powszechne lub własne:

—

1.2 SEJP – Słownik Etymologiczny Języka Polskiego,  Aleksander Brückner, Kraków (1927):  https://pl.wikisource.org/wiki/Indeks:S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego_(Br%C3%BCckner)

https://polona.pl/item-view/90cf9d78-76a3-4a32-9fc3-e1dafd0756b8?page=2

1.3 SEJP – Słownik Etymologiczny Języka Polskiego,  Aleksander Brückner, Kraków (1927) – Wikiźródła-wyszukiwarka: https://pl.wikisource.org/wiki/S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego

—

2. ISNP – Internetowy Słownik Nazwisk w Polsce IjP PAN (2014-2021) – historia, pochodzenie – wyszukiwarka: htps://nazwiska.ijp.pan.pl/

(Info bazowe: Główne prace nad ISNP trwały od 2014 r. do 2021 r. Wydanie elektroniczne on-line 2022 rok. Nie wszystkie nazwiska są wymienione, baza w rozwoju).

—

3. Bibliografia onomastyki polskiej: https://bibonom.ijp.pan.pl/

—

4. AP – Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku. Instytut Języka Polskiego PAN (od 2007) Cieślikowa, Aleksandra : Red. ; Górny, Halszka : Oprac. ; Polska Akademia Nauk. Instytut Języka Polskiego. Zakład Onomastyki Polskiej. Pracownia Antroponimii Polskiej:

4.1 AP – Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku – tom I A-G: https://rcin.org.pl/ijp/dlibra/publication/4290/edition/234?language=pl

4.2 AP – Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku – tom II H – Mą: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/14643/edition/2319/content

4.3 AP – Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku – tom III Pc-Pi:

4.4 AP – Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku – tom IV:

4.5 AP – Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku – tom V:

4.6 AP – Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku – tom VI:

4.7 AP – Antroponimia Polski od XVI do końca XVIII wieku – ,,Czy Koniec  Historii’: https://research.amanote.com/publication/HZK813MBKQvf0BhiPYDV/antroponimia-polski-od-xvi-do-koca-xviii-wieku–czy-koniec-historii

—

5. NPSHE – Nazwiska Polaków Słownik Historyczno-Etymologiczny, Prof. Kazimierz Rymut z zespołem, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków (ale jeszcze nie w wydaniu on-line tylko książkowym):

5.1 NPSHE – Nazwiska Polaków Słownik Historyczno-Etymologiczny, Prof. Kazimierz Rymut z zespołem, recenzja Maria Malec ; Zygmunt Rec, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001, tom I A-K: https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/28107/edition/37759?language=pl

5.2  NPSHE – Nazwiska Polaków Słownik Historyczno-Etymologiczny”, Prof. Kazimierz Rymut z zespołem, recenzja Maria Malec ; Zygmunt Rec, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków 2001, tom II L-Ż: https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/28108/edition/37760/content?&meta-lang=pl 

(Info bazowe: WYKAZ LITERATURY PODSTAWOWEJ: tom II L-Ż str. 769-772). WYKAZ SKRÓTÓW JĘZYKOWYCH: Tom I A-K str. LXXX) (będą podane tu później)

—

Prace pod red. tego samego autora – TOPONOMASTYKA – Kazimierz Rymut – opracowanie ,,Nazwy Miejscowe Polski Historia Pochodzenie Zmiany”, gdzie w 1974 roku utworzono specjalny zespół językoznawców w Instytucie Języka Polskiego PAN w Pracowni Toponomastycznej. Przystąpił on do ogromnej pracy, gdzie tom I nazwy miejscowe A-B wydano w 1996 roku, oraz kolejne tomy w latach następnych.

6. Nazwy Miejscowe Polski Historia Pochodzenie Zmiany (wyd. IJP PAN):

Tom I A-B, wyd. r. 1996: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/15428/edition/2836/content

Tom II C-D, wyd. r. 1997: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/15430/edition/2842?language=en

Tom III E-I, wyd. 1999: https://rcin.org.pl/ijp/dlibra/publication/15427/edition/2834?language=pl

Tom IV J-Kn, wyd. 2001: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/15431/edition/2843/content

Tom V Ko-Ky, wyd. 2003: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/15561/edition/2982/content

Tom VI L-Ma, wyd. 2005: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/15432/edition/2844/content

Tom VII Mą-N, wyd. 2007: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/279156/edition/242334

Tom VIII O-Pn, wyd. 2014: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/75233/edition/54964/content

Tom IX Po-Q, wyd. 2913: https://apcz.umk.pl/AZMDDP/article/view/20147  

Tom X Ra-Re, wyd. 2015:

Tom XI Rę-Rs, wyd. 2015:

Tom XII Ru-Rż, wyd, 2015: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/271840/edition/234662?language=en

Tom XIII Sa-Si, wyd. 2016: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/272899/edition/236241

Tom XIV Sk-Sn, wyd. 2017:

Tom XV So-Stą, wyd. 2018:

Tom XVI Stb-Sy, wyd. 2021: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/272900/edition/236242?language=en

…

—

DALEJ ETYMOLOGIA:

7. SEMot – Słownik Etymologiczno-Motywacyjny Staropolskich Nazw Osobowych, pod redakcją: A. Cieślikowa, M. Malec, K. Rymut, DWN, Kraków (od 2000 r.):

7.1 SEMot – Słownik Etymologiczno-Motywacyjny Staropolskich Nazw Osobowych, Aleksandra Cieślikowa i zespół, DWN, Kraków, 2000, cz. 1:

Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Cz. 1, Odapelatywne nazwy osobowe ; Odapelatywne nazwy osobowe ; Słownik etymologiczno – motywacyjny staropolskich nazw osobowych

https://rcin.org.pl/dlibra/publication/43046/edition/24656/content

7.2 SEMot – Słownik Etymologiczno-Motywacyjny Staropolskich Nazw Osobowych, Aleksandra Cieślikowa i zespół, DWN, Kraków, cz. 2, Nazwy osobowe pochodzenia chrześcijańskiego:

https://www.rcin.org.pl/dlibra/publication/43021/edition/24549

7.3 SEMot – Słownik Etymologiczno-Motywacyjny Staropolskich Nazw Osobowych, Aleksandra Cieślikowa i zespół, DWN, Kraków, cz. 3 i 4, Nazwy osobowe pochodzenia chrześcijańskiego:

https://rcin.org.pl/dlibra/publication/43056/edition/24659/content

7.4 SEMot – Słownik Etymologiczno-Motywacyjny Staropolskich Nazw Osobowych, Aleksandra Cieślikowa i zespół, DWN, Kraków, cz. 5:

Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Cz. 5, Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego ; Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego

https://rcin.org.pl/dlibra/publication/43022/edition/24550/content

7.5 SEMot – Słownik Etymologiczno-Motywacyjny Staropolskich Nazw Osobowych, Aleksandra Cieślikowa i zespół, DWN, Kraków, cz. 6, Nazwy heraldyczne:

https://rcin.org.pl/dlibra/publication/42983/edition/24546?language=en

7.6 SEMot – Słownik Etymologiczno-Motywacyjny Staropolskich Nazw Osobowych, Aleksandra Cieślikowa i zespół, DWN, Kraków, 2002 r. cz. 7 Suplement,

Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. Cz. 7, Suplement. Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii ; Rozwiązanie licznych zagadek staropolskiej antroponimii ; Nazwy osobowe Żydów ; Nazwy osobowe “litewskie” ; Nazwy osobowe Ormian ; Łacińskie odapelatywne nazwy osobowe

https://rcin.org.pl/dlibra/publication/43054/edition/24696/content

—

8. SSNO – Słownik Staropolskich Nazw Osobowych, Witold Taszycki (1898-1979) – kierownik zespołu, członkowie: Marta Bobowska-Kowalska, Aleksandra Dudek-Cieślikowa, Zygmunt Klimek, Maria Malec, Kazimierz Rymut, Adam Tarasiewicz, Ludwik Zabrocki (nazwy pochodzenia niemieckiego), oraz liczna grupa asystentów (nazwiska mogą być tu podane). Słownik w początkach powstawał od 1930 roku na Uniwersytecie Lwowskim. Prace przerwała II Wojna Światowa. Wznowiono pracę w roku 1947 już w Krakowie w Polskiej Akademii Umiejętności, a następnie w Polskiej Akademii Nauk,. Słownik powstawał z pierwszym tomem od lat 1965-1967, wreszcie z tomem 7. ostatnim w 1987 roku. Słownik poświęcony pamięci Jana Łosia – twórcy Polskiej Gramatyki Historycznej i Słownika Staropolskiego (też jako słownik onomastyczny).

8.1 SSNO – Słownik Staropolskich Nazw Osobowych Taszyckiego IJPPAN 1967 tom 1 A-D: https://rcin.org.pl/dlibra/doccontent?id=19845

8.2 SSNO – Słownik Staropolskich Nazw Osobowych Taszyckiego IJPPAN 1970 tom 2 E-Ki: https://rcin.org.pl/dlibra/doccontent?id=19846

8.3 SSNO – Słownik Staropolskich Nazw Osobowych Taszyckiego IJPPAN 1973 tom 3 KI-M: https://rcin.org.pl/dlibra/doccontent?id=19847

8.4 SSNO – Słownik Staropolskich Nazw Osobowych Taszyckiego IJPPAN 1976 tom 4 N-R: https://rcin.org.pl/dlibra/doccontent?id=19848

8.5 SSNO – Słownik Staropolskich Nazw Osobowych Taszyckiego IJPPAN 1980 tom 5 S-U: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/39950/edition/19849?language=en

8.6 SSNO – Słownik Staropolskich Nazw Osobowych Taszyckiego IJPPAN 1983 tom 6 V-Ż: https://rcin.org.pl/dlibra/publication/39952/edition/19850/content

8.7 SSNO – Słownik Staropolskich Nazw Osobowych Taszyckiego IJPPAN 1987 tom 7 Suplement (A-J):

https://rcin.org.pl/dlibra/publication/39954/edition/19851/content?

8.8 SSNO – Słownik Staropolskich Nazw Osobowych Taszyckiego IJPPAN 1987 tom 7 Suplement (K-Ż):

https://rcin.org.pl/dlibra/publication/39952/edition/19850/content

—

9. HNP – Historia Nazwisk Polskich Na Tle Społecznym i Obyczajowym (XII-XV Wiek), Tom I, Zofia Kowalik-Kaleta, IJP PAN (2007):

https://rcin.org.pl/Content/39455/PDF/WA243_18875_2631015-T1_HIS-NAZW-POL_0000.pdf

(Info bazowe: Wykaz skrótów źródeł z podaniem ich pełnej nazwy, autora, oraz publikacji: ROZWIĄZANIE SKRÓTÓW STOSOWANYCH W SŁOWNIKU STAROPOLSKICH NAZW OSOBOWYCH ORAZ W ZAPISACH ŹRÓDŁOWYCH W NINIEJSZEJ KSIĄŻCE – str. 411-434 ; WYKAZ LITERATURY I SKRÓTÓW – str. 435-440.) (będą podane tu później)

(Tom II – w przygotowaniu – obejmie okres od wieku XVI do końca Polski niepodległej, tj. do roku 1794).

• do punktu 7. materiałem wyjściowym jest słownik podający odnośniki do opracowania głównego j.w.:

10. SNNP – Słownik Najstarszych Nazwisk Polskich Pochodzenie Językowe (XII-XV Wiek) Zofia Kowalik-Kaleta, Leonarda Dacewicz, Beata Raszewska-Żurek, IJP PAN (2007): https://rcin.org.pl/Content/38217/WA243_18877_2631016_SLO-NAJ-NAZW_0000.pdf

(WYKAZ LITERATURY I SKRÓTÓW – STR. 189-191) (będzie podany tu później)

—

11. S-E-J-P – Słownik Etymologiczny Języka Polskiego, PAN : https://sjp.pwn.pl/slowniki/S%C5%82ownik-etymologiczny-j%C4%99zyka-polskiego.html

11.1 https://pl.wikisource.org/wiki/Kategoria:S%C5%82ownik_etymologiczny_j%C4%99zyka_polskiego

—

12. Słowniki języka polskiego (podane poniżej) – wyszukiwarka słów: https://szukajwslownikach.uw.edu.pl/slownik-warszawski/query/

• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki. Słownik języka polskiego. Warszawa 1900–1927
• S. Bąk, M. R. Mayenowa, F. Pepłowski (red.). Słownik polszczyzny XVI wieku. Wrocław — Warszawa, 1966-???? (praca w toku)
• S. B. Linde. Słownik języka polskiego (2. wydanie). Lwów 1854-1861. (wersja 2010)
• S. B. Linde. Słownik języka polskiego (2. wydanie). Lwów 1854-1861. (wersja 2016)
• B. Chlebowski, F. Sulimierski, W. Walewski (red.), Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1880-1902
• Korpus GT projektu IMPACT (wersja 1-w.), 1570-1756
• Korpus GT projektu IMPACT (wersja 2-w.), 1570-1756
• Korpus polszczyzny 1830-1918
• Traktat Parkosza

—

13. SS – Słownik Staropolski, red. S. Urbańczyk, t. I-XI, Wrocław (1953-2002):

http://www.leksykografia.uw.edu.pl/slowniki/32/slownik-staropolski-krakow-1953-2002

—

14. Zmienność chłopskich nazwisk na Górnym Śląsku w XIX wieku, Kazimierz Orzechowski (1923-2009), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, 1957 rok:

https://www.bibliotekacyfrowa.pl/dlibra/publication/64670/edition/64554

—

15. Ludność wieśniacza w Polsce w dobie piastowskiej, Franciszek Piekosiński, Kraków 1896:

https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/edition/10356?id=10356

—

16. Najstarsze nazwiska – nazwania w Polsce? Rok 1133 Wszechbor…):

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wojewodowie_sandomierscy

—

17. Najstarsze zanotowane polskie nazwiska – Bulla Gnieźnieńska (choć były jeszcze źródła starsze…):

https://pl.wikipedia.org/wiki/Bulla_gnie%C5%BAnie%C5%84ska#Polskie_nazwy_miejscowe_i_osobowe 

—

18. Litewskie Nazwiska Polaków:

https://www.researchgate.net/publication/332879266_Litewskie_nazwiska_Polakow_Slownik_etymologiczno-frekwencyjn16.

Z tego opracowania – polonizacja (slawizacja) nazwiska litewskiego:

• str. 17 ,,…Pozostałe trzy grupy można sklasyfikować jako mniej czy bardziej typowe hybrydy. Wśród nich spotykamy nazwiska, w których wynikiem polonizacji (slawizacji) jest usunięcie litewskiej końcówki mianownika liczby pojedynczej, co L. Citko (1998: 121) nazywa „swoistą derywacją wsteczną”: Tamul (< lit. n. Tamulis), Bujwid (< lit. n. o. Buivydas), Czepul, Darul, Korbut, Miszkiń, Waboł.”.

—

19. Pamiętnik Historyczno-Prawny pod redakcją Przemysława Dąbkowskiego, Tom I, Zeszyt 8. – „Nazwiska i przezwiska ludowe. Studium z dziejów wsi polskiej XVII i XVIII w.”, Józef Widajewicz, Lwów, 1925:

https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication/57418/edition/73388/content

https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=73388

—

20. Żydowskie nazwiska – forum:

https://forumzydowpolskichonline.org/2020/02/21/zydowskie-nazwiska/

—

21. Żydowskie Nazwiska w Polsce:

https://www.fronda.pl/a/zydowskie-nazwiska-w-polsce-jak-je-rozpoznac,144532.html

—

22. Spis Imion Prawosławnych:

Biblioteka Cyfrowa WBP w Lublinie – Spis imion prawosławnych w brzmieniu polskim i staro-cerkiewno-słowiańskim uzgodniony z Ministerstwem Wyznań Religijnych i Oświecenia Publiczneg

—

23. ,,Przydomki Polskie, Litewskie i Rusińskie”, Aleksander Stekert, Kraków, 1897:

https://rcin.org.pl/dlibra/publication/8948/edition/12802/content

—

24. Atlas językowy kaszubszczyzny i dialektów sąsiednich, Zakład Słowianoznawstwa PAN, 1966, Kwiryna Handke, pod kier. Zdzisława Stiebera, współtwórcy: Stieber, Zdzisław (1903-1980). Red., Handke, Kwiryna (1932-2021). Oprac. Maculewicz, Witold (1928-1987).

https://platforma.bk.pan.pl/pl/search_results/1048939

—

25. Prace – Edward Breza:

25.1 Współczesne polskie imiona kontynuujące staropolskie dwuczłonowe imiona osobowe (ciąg alfabetyczny N-Ż). (Część I N-S), Linguistica Bidgostiana, Bydgoszcz, 2007:

https://www.repozytorium.ukw.edu.pl/bitstream/handle/item/5012/Wspolczesne%20polskie%20imiona%20kontynuujace%20staropolskie%20dwuczlonowe%20imiona%20osobowe.pdf

25.2

—

26. Słownik języka polskiego, Jan Karłowicz, Adam Antoni Kryński, Władysław Niedźwiedzki, 1900-1927 – leksykografia:http://leksykografia.uw.edu.pl/slowniki/35/slownik-jezyka-polskiego-warszawa-1900-1927

—

27. Słownik ,,Wileński” Języka Polskiego – wyszukiwarka: Edycja elektroniczna Słownika wileńskiego

Edycja elektroniczna Słownika wileńskiego

28. J.w. z opisu różnych źródeł:

• Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, Warszawa 1958–1969.http://doroszewski.pwn.pl
• Słownik języka polskiego, red. Jana Karłowicza, Adama Kryńskiego i Władysława Niedźwiedzkiego (Słownik warszawski)http://ebuw.uw.edu.pl/publication/254
• Internetowy słownik języka Cypriana Norwida, red. Jadwiga Puzynina i Tomasz Korpyszhttp://slownikjezykanorwida.uw.edu.pl/
• Samuel Bogumił Linde, Słownik języka polskiegohttp://kpbc.umk.pl/dlibra/publication?id=8173
• Nowy dykcyonarz to iest Mownik polsko\-niemiecko\-francuski \: z przydatkiem przysłów potocznych, przestrog gramatycznych, lekarskich, matematycznych, fortyfikacyynych, żeglaskich \[\!\], łowczych i inszym naukom przyzwoitych wyrazow. T. 3 / przez Michała Abrahama Troca, Warszawianina = Nouveau dictionnaire polonois, allemand et françois \: enrichi de proverbes les plus usitez de remarques de grammaire \[…\] / par Michel Abraham Trotz, Varsovien.http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=802

  http://fleksem.klf.uw.edu.pl/~jsbien/tmp/Trotz1/Trotz.djvu

• Grzegorz Knapski SJ, Thesaurus Polono-Latino-Greacushttp://www.mimuw.edu.pl/polszczyzna/Knapski/Knapski_DjVu
• Thesavri Polonolatinograeci Gregorii Cnapii […] Tomvs […]. T. 2, Latinopolonicvs, Simul idem Index verborum primi Tomi, ab Auctore confectus & secundae editioni correctae ac multum auctae, accommodatus […].http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=16084&dirids=5
• Volckmar Mikołaj, Dictionarium Trium Linguarum Latine, Germanice Et Polonice […] Nunc denuo recusum lingua Graeca auctum et Quadrilingue factum […]http://www.europeana.eu/portal/record/09404/CCF98DE5C432CEEE71009993AC55718492B654B8.html
• Słownik języka polskiego XVII i 1. poł. XVIII w., red. Włodzimierz Gruszczyńskihttp://xvii-wiek.ijp-pan.krakow.pl/pan_klient

  kartoteka słownika – http://rcin.org.pl/dlibra/publication?id=20029

• Słownik polszczyzny XVI wieku, red. Stanisław Bąk, Maria Renata Mayenowa, Franciszek Pepłowskihttp://kpbc.umk.pl/publication/17781
• Indeks Słownika polszczyzny XVI wiekuhttp://www.spxvi.edu.pl/indeks
• Dictionarius trium linguarum: Latine, Teutonice, et Polonice, potiora vocabula continens, nunc denuo pluribus in locis auctus, in titulis per seriem alphabeti concinnatus, cum peregrinantibus tum domi desidentibus et quibuslibet tribus loqui linguis cupientibus maxime necessarius, et utilissimus, Franciszek Mymer, Kraków 1541 r.http://www.dbc.wroc.pl/dlibra/doccontent?id=3173&from=FBC

==

29.

30.

—

—

# DODATEK – PRZYPOMNIENIE: do badań genezy pochodzenia i znaczenia nazwiska korzystamy z podanych wyżej baz :

https://geneszukacz.genealodzy.pl/  (PTG Polskie Towarzystwo Genealogiczne – wyszukiwarka i baza GENESZUKACZ)

https://geneteka.genealodzy.pl/  (PTG Polskie Towarzystwo Genealogiczne – wyszukiwarka i baza GENETEKA)

http://www.herby.com.pl/ (internetowa wersja “Słownika nazwisk współcześnie w Polsce używanych” pod red. Prof. Kazimierza Rymuta, na podstawie spisu PESEL pocz. lat 90-tych XX w.)

http://nlp.actaforte.pl:8080/Nomina/Ndistr (lokalizacja nazwisk w Polsce)

https://forebears.io/surnames (lokalizacja nazwisk w Świecie)

www.rat.de/kuijsten/navigator/ (również – wyszukiwanie nazwisk wszystkich)

Polska Deklaracja o Podziwie i Przyjaźni dla Stanów Zjednoczonych (Rok 1926 – Deklaracja o Podziwie i Przyjaźni – 5,5 miliona podpisów Polaków złożonych dla uczczenia rocznicy 150-lecia uchwalenia Deklaracji Niepodległości USA – cenna wyszukiwarka nazwisk i miejsc)

www.polishroots.com (różne dane, w tym “źródła” nazwisk Polskich)

Top 1000 Baby Names (onomast.com) (Znaczenie i Pochodzenie Imion)

#

—

Dział III. GENEALOGIA, HERALDYKA, POCHODZENIE SZLACHECKIE

(teraz w zbieraniu linków, stąd wpis trochę chaotyczny)

 

2. Księgi Ziemskie i Grodzkie I RP – Spis Wszystkich Zespołów, autor Michał Zieliński, wątek forum PTG Polskiego Towarzystwa Genealogicznego, początek rok 2019:

Genealodzy.PL Genealogia :: Polskie Towarzystwo Genealogiczne (PNphpBB2)

3. Temat równie cenny dla badań “Sprawy szlacheckie Polaków i innych rodzin polskiego pochodzenia, zniemczonych albo spolonizowanych częściowo (np. Unrug / Unruh) według inwentarzy oraz kartotek pruskich urzędów heroldyjnych przechowywanych w Pruskim Tajnym Archiwum w Berlin–Dahlem (z notatek Tomasza Lenczewskiego)”:

Sprawy szlacheckie Polaków i innych według inwentarzy i kartotek pruskich – Narodowa GA.PA

4. “Austria wobec Polskiej Szlachty z Galicji w latach 1772-1861”, Krzysztof Ślusarek, “Studia Historyczne” R.LV, 2012, Z. 2 (218):

Austria wobec polskiej szlachty z Galicji w latach 1772-1861 (uj.edu.pl)

5. Zabór Rosyjski – polityka zaborcy wobec polskiej szlachty:

5.1 O dowodach szlachectwa i sposobie rozpoznawania tychże w Królestwie Polskim:

https://www.nienaltowski.net/Wywod%20Szlachectwa.htm

5.2 Legitymizacja szlachty polskiej w prowincjach zabranych przez Rosję:

https://web.archive.org/web/20190321091901/http://www.lyczkowski.net/pl/artykul/legitymacja-szlachty.html

5.3 Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861. Wykaz nazwisk wg książki pod tym samym tytułem opracowanym przez Elżbietę Sęczys (Warszawa 2000) w serii Szlachta polska pod red. Sławomir Górzyńskiego. Publikacja wydana we współpracy Wydawnictwa DiG, Polskiego Towarzystwa Heraldycznego i Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych:

https://dig.pl/pdf/Szlachta_wylegitymowana.pdf

5.4

6. “Metryka Litewska Rejestry Podymnego Wielkiego Księstwa Litewskiego Księstwo Żmudzkie 1690 rok”, Grzegorz Błaszczyk, Instytut Historii PAN, Warszawa, 2009 r.:

Lytovskaia_metryka_Rejestry_podymnego_Wielkiego_Ksistwa_Litewskiego_Ksiestwo_Zmudzkie_1690_r.pdf (chtyvo.org.ua)

7. “Szlachta Północnego Mazowsza”:

https://szlachtapolnocnegomazowsza.pl/o-projekcie/

8. Lista nazwisk polskiej szlachty (nie jest ona pełna, choć wartościowa):

https://szlachtarp.pl/lista-nazwisk-s-z.html 

9. “Szlachta wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861 (1867)” – wykaz nazwisk wszystkich z tego źródła:

https://ornatowski.com/wykazy-nazwisk/szlachta-wylegitymowana-krolestwie-polskim/ 

10. “Spisy osób pozbawionych szlachectwa oraz osób niewylegitymowanych ze szlachectwa sporządzone na podstawie akt zespołu nr 423 Deputacja Szlachecka i Kancelaria Marszałka Szlachty Guberni Warszawskiej (sygn. 269-274)”:

https://www.agad.gov.pl/niewylegitymowani/niewylegitymowani.html

Ale uwaga – to są przypadki odosobnione,

Pierwszy z prezentowanych wykazów obejmuje osoby, które zwracały się o potwierdzenie swego szlachectwa, lecz nie zdołały go wystarczająco udokumentować.

Drugie zestawienie to wykaz osób, które miały udokumentowany swój szlachecki status, lecz utraciły go wskutek własnych czynów. Prawa szlacheckie można było utracić na mocy zatwierdzonego przez cesarza wyroku sądowego za dokonane przestępstwo. Wbrew dość rozpowszechnionemu przekonaniu, nie zawsze Polacy byli przez sądy rosyjskie pozbawiani szlachectwa za działalność polityczną.

11. Regestry nobilitacji w Polsce (1404-1794), Zygmunt Wdowiszewski:

—

12. Inne historyczne opracowania, podające źródła herbowe i szlacheckie:

12.1 Włodzimierz Dworzaczek (1905-1988) – “Teki Dworzaczka – Szlachta Wielkopolska XV-XX wiek”:

http://teki.bkpan.poznan.pl/

12.2 Kacper Niesiecki (1682-1744) gł. dzieło – “Herbarz Polski” (Powiększony – wyd. 1839-1845):

https://pbc.biaman.pl/dlibra/publication/1622/edition/1696/content

12.3 Adam Boniecki (1842-1909) – “Herbarz Polski”: (wykaz skrótów źródeł –  1 tom – strony V-IX (6-8/207 pliku)

Herbarz polski. T. 1: Aaron – Boniccy. – Szczegóły obiektu | CRISPA (uw.edu.pl)

https://crispa.uw.edu.pl/object/files/416532/display/Default

12.4 Jerzy Seweryn Teofil Dunin Borkowski (1856-1908) – “Rodziny Szlacheckie Polskie”, wyd. Lwów 1887:

https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/show-content/publication/edition/71636?id=71636

12.5 Seweryn Uruski (1817-1890) – “RODZINA Herbarz Szlachty Polskiej Uzupełnienia i Sprostowania z Materiałów Archiwalnych Opracowane przez Aleksandra Włodarskiego”, cześć I, Warszawa, Skład Główny Gebethnera w Wolffa, 1932, Tomy I-XV (A-i tylko do R)

Serweryn Uruski – Rodzina: herbarz szlachty polskiej (onebid.pl)

https://onebid.pl/pl/papers/Rodzina-herbarz-szlachty-polskiej

12.6 Pietruski, Oswald – “Elektorów poczet, którzy niegdyś głosowali na elektów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III roku 1674, Augusta II roku 1697 i Stanisława Augusta roku 1764 najjaśniejszych królów polskich, wielkich książąt litewskich itd”, wyd. Lwów, 1845:

Elektorów poczet którzy niegdyś głosowali na elektów Jana Kazimierza roku 1648, Jana III roku 1674, Augusta II roku 1697 i Stanisława Augusta roku 1764 najjaśniejszych królów polskich, wielkich książąt litewskich itd | Polona

12.7 Aleksander Jabłonowski (1829-1913), POLSKA XVI WIEKU POD WZGLĘDEM GEOGRAFICZNO-STATYSTYCZNYM Ziemie Ruskie Ukraina (Kijów-Bracław) Dział III, Wyd. Warszawa, Gebethner i Wolff, 1897:

https://platforma.bk.pan.pl/pl/bib_records/981535 ; z tego opracowania temat procesu powstawania drobnej szlachty polskiej, tu XVI wiek, nadania przyzamkowe: Zaczyn Drobnej Własności Ziemiańskiej”, fragment: “Drobna własność ziemska w obw. łubeckim… Nie innym był zaczyn pierwotny drobnej własności ziemiańskiej przy zamku Łubeckim co dookoła Owrucza, ostateczny tylko jej rozwój był nieco odmienny, zresztą—później rozpoczęty, mniej silny. Najstarsze nadania, na prawie wojennem, datują ledwie od czasów Gasztołda (1471—80) (przyp. Marcin Gasztołd (ok. 1426-1483): https://pl.wikipedia.org/wiki/Marcin_Gaszto%C5%82d ; najliczniejsze—były Zyg. Augusta (1520-1572): https://pl.wikipedia.org/wiki/Zygmunt_II_August , lecz nie ustawały one i w pocz. panowania Zyg. III-go ; Z nadań pierwszych, lennych, nie wiele się jeszcze (pod koniec pierw. ćw. w. XVII-go znanych) istotnych dziedzictw szlacheckich wytworzyło. […]

12.8 Szlachta Guberni Augustowskiej Lubelskiej i Radomskiej wylegitymowana w Królestwie Polskim w latach 1836-1861, Elżbieta Sęczys:

Szlachta_guberni_augustowskiej_PDF.pdf

12.9 „Wywody szlachty WKL – zasoby Genmetrika oraz EAIS (LVIA)” Stan na dzień 10/01/2025r. Opracował Łukasz Majtka. Publikacja na forum PTG 30.01.2025 – fragmenty treści: Słowem wstępu. O zasobach dotyczących szlachty tu opisanych:
Wykaz sporządzony poniżej przygotowałem na bazie materiałów z portalów internetowych Genmetrika.eu oraz eais.archyvai.lt, na których zgromadzono wiele dokumentów dotyczących szlachty WKL z XVIII/XIXw. Są to głównie wywody szlacheckie z powiatów wileńskiego, zawilejskiego, trockiego, oszmiańskiego, lidzkiego, wiłkomierskiego, kowieńskiego… Bardzo ciekawym źródłem jest także przytoczony w pkt.14 spis szlachty całej guberni wileńskiej z roku 1836. Dodatkowo w pkt. 16 można znaleźć drzewa genealogiczne szlachty guberni witebskiej: (najprostszym sposobem wyszukania nazwiska jest przyciśnięcie klawiszy CTRL+F)…

Wywody_szlachty_WKL_w_internecie_v1.6.pdf – Dysk Google

Np. Wywód szlachecki rodziny Urbanowicz herbu Łabędź: EAIS

12.10 Cenny ,,Katalog oficjalistów”, czyli: ,,Rządcy, administratorzy, leśnicy, ekonomowie pracujący w dobrach prywatnych a także organiści i nauczyciele wiejscy. To grupa najtrudniejsza do badania, sprawiające najwięcej problemów genealogicznych, jednocześnie mająca bardzo silny wpływ na rozwój gospodarczy i naukowy Rzeczypospolitej”:

Katalog oficjalistów

12.11

12.12

 

—

13. Zespół Forum Nobilium – zawartość archiwów lwowskich:

Katalog FamilySearch: Nobility records, 1417-1981 — FamilySearch.org

14. Temat: ,,DEKLASACJA POLSKIEJ SZLACHTY W WIEKACH XVIII i XIX” – wpis z forum PTG, dnia 28-05-2024, autor Robert Kostecki:

Podaję kolejny przykład deklasacji drobnej szlachty, tym razem z okolic Łodzi i Lipna, gdzie w 1 połowie XIX wieku wyjątkowo dużo spotyka się osób o nazwiskach szlacheckich, ale równie licznie są oni określani jako wyrobnicy i gospodarze stanu włościańskiego. Jeżeli brakuje metryk sięgających XVIII wieku i wcześniej, to wówczas będzie bardzo ciężko potwierdzić deklasację danej rodziny.

Józef Kostecki, syn Andrzeja i Anny Piekarskiej, ożenił się 01.02.1780 r. w parafii Wilamów k/Uniejowa z Katarzyną Czajkowską, córką Antoniego i Zofii Rojek. W metryce ślubu byli określeni jako „generosorum” (parafia rzymskokatolicka Wilamów, księga małżeństw z 1780 roku). Ich dziećmi były: Brygida (*ok. 1783 – †18.02.1842 Eufeminów ) ze wsi Moskule, która 10.02.1800 r. w parafii Dobra poślubiła „generosus” Wawrzyńca Kucharskiego (†1831 Budy Bedońskie, par. Łódź-Mileszki) z Jaroszek w parafii Skoszewy, gmina Brzeziny (parafia rzymskokatolicka Dobra, księga małżeństw, akt ślubu 175/1800) ; oraz Piotr (*Mierczyn, chrzest 20.05.1785, parafia Góra św. Małgorzaty, akt chrztu nr 52), generosus, w dniu 23.11.1809 r. w parafii Tłuchowo poślubił Jadwigę Lamparską, córkę drobnego szlachcica Macieja, ekonoma w Biskupinie i Gertrudy Piotrowskiej (akt małżeństwa nr 18 ). Mieli następujące dzieci: Mariannę (*ok. 1809 – zm. 1811 Kłokock); Michała (*1813 Tłuchowo); Teofila zamieszkałego w Białej (1843); Wojciecha (*1818 Bogucin – †15.09.1819 Biskupin, par. Lipno, akt zgonu nr 30); Jakuba (*14.07.1820 Bogucin, parafia Szpetal Górny – †03.10.1907 Blizanów), księdza, który przybrał zakonne imię Cyprian; Antoniego Kacpra (*1829 Skępe).
Piotr Kostecki był lokajem w Kłokocku u Sumińskich, określany był też jako włościanin w Biskupinie koło Lipna. Zmarł w dniu 13.05.1843 w Płocku (akt zgonu nr 118).
Jego ciotka Brygida Kostecka poślubiła „generosus” Wawrzyńca Kucharskiego (†1831 Budy Bedońskie, par. Łódź-Mileszki, akt nr 20) pochodzącego z Jaroszek w parafii Skoszewy, gmina Brzeziny. W akcie zgonu Wawrzyniec Kucharski był już określony jako wyrobnik. Dziećmi Brygidy z Kosteckich i Wawrzyńca Kucharskiego byli: „generosa” Marianna (*08.12.1800 Mikuty Szlacheckie, chrzest par. Kołacinek) ; Adam; Józef (*1803 Jaroszki – †1863 Łódź-Mileszki), w akcie małżeństwa nr 15 z 1826 roku z par. Brzeziny, jego ojciec Wawrzyniec vel Łukasz Kucharski, był określony jako włościanin; Stanisław (*ok. 1809 – †1824 Budy Bedońskie, par. Łódź-Mileszki); Franciszek (*ok.1814 Jaroszki – †1862 Borki, par. Skoszewy, akt nr 2), gospodarz. Z nich, Józef Kucharski, 30.01.1826 r. w parafii Brzeziny poślubił Mariannę Lewandowską. Brygida z Kosteckich Kucharska, wdowa, w 1833 roku mieszkała w Beduniu (Badunia lub Badunie), co wynika z metryki ślubu jej syna Franciszka Kucharskiego z Marianną Korzeniewską, zawartego w parafii Skoszewy (akt nr 5/1833).

Na pograniczu ziemi sieradzkiej i kaliskiej występowało wiele rodzin m.in. Kosteckich, których przedstawiciele jeszcze w 2 połowie XVIII wieku nosili znamiona pochodzenia szlacheckiego, jednak już w 1 połowie XIX wieku ich potomków znajdujemy jako osoby zdeklasowane, co ma odzwierciedlenie w metrykach. Są to: gospodarze, komornicy, wyrobnicy, służący, na koniec żebracy. Swojego czasu podałem przykład, kiedy to dwóch krewnych Kosteckich ożeniło się ze szlachciankami Papiewskimi, bodajże babką i jej wnuczką. Jeden z Kosteckich był określany mianem “nobilis”, natomiast w metrykach dotyczących rodziny drugiego nie można było dopatrzeć się jakichkolwiek cech szlachectwa, gdyby nie owo małżeństwo z Papiewską.

—

15. Temat z pogranicza pochodzenia chłopskiego i szlacheckiego: ,,O TYM JAK CHŁOP PRZED PODDAŃSTWEM UCIEKAŁ  W SZLACHECTWO” – post z forum PTG, dnia 20-09-2024, autor Marcin Kowal:

Ciekawa sprawa, JW Stanisław Delfin Dwojga imion Komar skarży się, że mu chłopi w stan szlachecki uciekają.
https://genealogie-kresowe.pl/genealogi … gitymowali

W sprawie tej znajdziemy nie jeden przykład ale co najmniej 2 skarżących się szlachciców, gdzie w sumie rzecz dotyczy kilkudziesięciu chłopów.
Temat na stronie rozwinę i dodam więcej skanów tylko muszę go “przetrawić”.

—

16. Nowy Herbarz Polski, Tadeusz Gail (w tym wyszukiwarki):

http://gajl.wielcy.pl/

17. Indeks Herbów Wraz z Opisami do Roczników Towarzystwa Heraldycznego i Miesięczników Heraldycznych, autor Marek Woliński:

http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication?id=55938 ; http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/publication?id=67791

18. Akta Petersburskiej Heroldii – Rząd Gubernialny Warszawski – Legitymizacja szlachectwa – Księgi genealogiczne szlachty cz. III i IV, 1870-1877, autor Andrzej Marek Nowik:

Skanoteka – Baza skanów dokumentów o wartości genealogicznej (genealodzy.pl)

19. ,,Historia Nazwisk Polskich na tle społecznym i Obyczajowym (XII-XV wiek)”, Zofia Kowalik-Kaleta, IS PAN, Warszawa, 2007, zw Wstępu m.in.:

Temat: ,,Nagana Szlachectwa”: Fragment

,,…notowana od XIV wieku tendencja do eliminowania ludzi usiłujących bezprawnie uchodzić za szlachtę tzw. nagany szlachectwa, czyli sądowego zakwestionowania szlacheckiego pochodzenia. Pozwany mógł oczyścić się z zarzutu, jeśli jego przynależność do rodu szlacheckiego poświadczyło sześciu współrodowców (w Małopolsce) lub dwóch współrodowców oraz czterej przedstawiciele innych rodów (w Wielkopolsce). Żądano udowodnienia szlacheckiego pochodzenia w trzecim pokoleniu. Nagana szlachectwa, której efektem był pisemny wyrok sądowy, mogła jedna służyć, paradoksalnie, przenikaniu nieszlacheckich elementów fo stanu szlacheckiego. Bogatemu mieszczaninowi nie trudno było znaleźć biednych szlachciców, którzy za opłatą poświadczali przynależność do swojego rodu i herbu.

Temat: ,,Od wieku XIV i XV – Przenoszenie się szlachty do miast – częste małżeństwa synów szlacheckich z bogatymi mieszczkami”.

Temat: ,,Koligacje biednej szlachty z bogatymi chłopkami (Ihnatowicz i in. 1979, 168) – Ihnatowicz I., Mączak A., Zientara B., Społeczeństwo Polskie od X do XX wieku, Warszawa.

20. Herbarz Rodzin Tatarskich w Polsce, Stanisław Dziadulewicz, Wilno, 1929:

https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/show-content/publication/edition/77805?id=77805

21. Muślimowie, czyli tak zmani Tatarzy litewscy, Hryncewicz Talko, Julian, 1924:

Muślimowie czyli tak zwani Tatarzy litewscy – Podlaska Biblioteka Cyfrowa (biaman.pl)

22. Tatarzy w Polsce: I. Zarys Dziejów Ludności Tatarskiej w Rzeczypospolitej Polskiej, Lucjan Krawiec II. Wieś Sorok Tatary pod Wilnem Próba Monografji, Jan Jerzy Tochtermann, Wilno, 1936:

Tatarzy w Polsce – Podlaska Biblioteka Cyfrowa (biaman.pl)

23. Rodziny Szlacheckie na Litwie w XIX wieku, Powiaty Lidzki, Oszmiański i Wileński, Czesław Malewski, 2016:

https://rcin.org.pl/dlibra/publication/80717/edition/61441/content

24. Szlachta polska po 1918 r. – aspekt prawny i organizacje szlacheckie:

https://web.archive.org/web/20150909165918/http://www.lenczewski.com.pl/aspekt.html

25. Szlachta Podola, Wołynia i Ukrainy, Kazimierz Pułaski (1846-1926), tom I, wyd. Brody, 1911:

Kronika polskich rodów szlacheckich Podola, Wołynia i Ukrainy: monografie i wzmianki T.1 – Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa

26. Ciekawe wydawnictwa, np. Miesięcznik Heraldyczny, rok 1931:

Miesięcznik Heraldyczny. 1931. Nr 12 – Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Łódzkiego

27. Księga herbowa rodów polskich, Juliusz Hr. Ostrowski, Warszawa, 197-1906, cz. 1.
http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=231&dirids=1

28. Księga herbowa rodów polskich, Juliusz Hr. Ostrowski, Warszawa, 189-1906, cz. 2.
http://ebuw.uw.edu.pl/dlibra/doccontent?id=232&dirids=1

29.

30.

 

 

—

Dział IV. Cenne Internetowe Wpisy – Do Badań o Pochodzeniu i Znaczeniu Nazwiska

Wybrane posty z internetu – forum PTG:

—

Notatka 1.

Nazwiska chłopskie:

Sofeicz – 13-12-2016 – 00:31
Temat postu:

---

Trochę z innej beczki.
Nazwiska, nazwiskami a przezwiska, przezwiskami (nawet w XIX w)
Nieoceniony Jan Słomka w “Pamiętnikach włościanina” pisze:

“Prawie każdy chłop w owych czasach miał jakieś przezwisko albo przydomek, według których był we wsi znany i nazywany. Tak n. p. Wojciech Łuczak z Podłęża nazywany był Pończochą, Józef Słomka z Podłęża Rychlickim, Michał Wiącek z pod Nru 53 Kwapiszem, Józef Wójcikowski Drabem, Ignacy Gronek Kozieją, Jan Szczytyński Rysiem, Jan Mortka z pod Nru 27 Karolikiem, Stanisław Antończyk Mastelarczakiem itd. itd.
Niejeden znany był więcej pod swojem przezwiskiem, niż pod nazwiskiem, albo nawet tylko pod przezwiskiem. Na przykład Łuczaka nazywali powszechnie tylko Pończochą, Wójcikowskiego Drabem, Mortkę Karolikiem i.t.d. i oni sami podawali przezwiska zamiast nazwisk przy spisywaniu aktów urzędowych i w innych okolicznościach. Niektórzy nie znali nawet swoich właściwych nazwisk i naturalnie o przezwiska nigdy się nie obrażali.
Mortkę nazywali Karolikiem z powodu, że jego dziadkowi było na imię Karol. Antończyka Mastalerczakiem, ponieważ ojciec jego był masztalerzem czyli stajennym u hrabiego, — przeważnie jednak nieznane były początki różnych przezwisk i przydomków.”

Janina_Tomczyk – 13-12-2016 – 12:25
Temat postu: Przezwiska

—

Zacytowane przykłady używania przezwisk (nawet w XIX wieku) wcale nie zaniknęły na wsi XX i XXI wieku. Mieszkałam w Ujeździe k Tomaszowa Maz. i tam od wieków mieszkało wiele rodzin o nazwisku Reszka więc dla odróżnienia mieszkańcy nazywali ich zgodnie z wykonywaną pracą, i byli to: Fryzjer, Malarz, Dentysta, Drogomistrz itp. W dodatku nawet po śmierci owych, ich następców także rozpoznaje się po tych przezwiskach.
W tej gminie, w jakiej mieszkam obecnie jest podobnie i mieszkała od wieków rodzina Rogóz, a jej niedawno zmarły potomek nosił ksywkę Giełgut i nawet kiedyś nie wiedziałam, jako nowa na tym terenie, że nazywał się faktycznie Rogóz.
Takie dodatki rozpoznawcze do nazwiska stosowali nie tylko włościanie (chłopi), ale także szlachta i jest taka publikacja o przydomkach i przezwiskach jakie używała szlachta sieradzka.

—

Nazwiska chłopskie notowano w zapisach sprzedaży, dzierżawy lub podziału wsi już w XV wieku.

—

Notatka 2.

“Nazwiska, przezwiska, przydomki, imiona polskie niektórych typów słowotwórczych: księga rodzaju ludu polskiego, 1938”

Kozierowski Stanisław (1874-1949), ks.

https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=3050&from=publication

—

Notatka 3.

wolenski_pipis

Temat postu:  Wysłany: 07-12-2017 – 11:20

Dołączył: 05-04-2011 Posty: 331 Status: Offline

Polska to jedyny kraj w Europie, w którym odsetek szlachty sięgał do 20% rdzennej ludności. Byli magnaci, z ogromnymi fortunami oraz drobna szlachta zagrodowa, której status materialny, często był niższy niż bogatych chłopów w dobrach królewskich. Jak było naprawdę, świadczą poniższe wypisy z niepublikowanych rejestrów podatkowych woj. lubelskiego i Podlasia z 1676 r.(podobne zapisy występują w rejestrach podatkowych mazowieckich): „Pan Wojciech Łęczycka z dóbr Łęczycki, z żoną rydlem zarabia”; „Pan Andrzej Głuchowski z dóbr Głochówek, z żoną i syn ubogi na wyrobku”; „Pan Jan Kryński z dóbr Kukawki, z żoną nie ma nic na proszonym chlebie”; „Pan Stanisław Sawicki z dóbr Sawice Bronisze, żona starzy ubodzy”; „Pan Szymon Trębicki z dóbr Trębice Górne, matka ubodzy chleba żebrzą”; Pan Paweł Raczyński, z dóbr Paprotna Podawce, z żoną, siostra przynimże wdowa uboga”; „Pan Bartosz Wyrozębski z dóbr Wyrozęby Podawce, żona, siostra uboga, wdowa Pawłowa rydlem kopie”; „Pani Elżbieta Poniatowska z dóbr Wyrozęby Podawce, przy matce żebrzącej”; „Pan Wojciech Żelechowski, z dóbr Czarnoty, żona bez pola”; „Bartłomiejowa Łoza z dóbr Łozy, żona niewidzącego, syn żonaty, drugi młody rydlem robi”; „Anna Kobyleńska z dóbr Kobylany, wyrobnica”; „Pana Kazimierza Olędzkiego z dóbr Olendy Orlice, córka uboga z rąk żyje”; „Pan Florian Jaruzelski z dóbr Swinary, rydlem kopie”; „Pan Rosiński, z dóbr Podniesienie, z siostrą nie ma nic”; „Pan Piotr Rucki, z dóbr Krynica, syn i synowa, rydlem zarabia”; „Pan Wojciech Wyszomirski, z dóbr Wyszomierz, z żoną rydlem kopie, przy Babie Kościelnej chleba żebrzącej córka”; „Pan Jan Skorupka, z dóbr Skorupki, rydlem ogród kopie w stodole mieszka”; „Pan Frąnc (Franciszek) Zawadzki, z dóbr Zawady, z żoną i siostrą, która na wyrobku przy nim żyje”; „Pan Krzysztof Kożuchowski, z dóbr Kożuchów Wielki, wyrobnik z żoną i córką”; „Pan Wojciech Kożuchowski, z dóbr Błonie Małe, nie ma nic tylko wyrabia, z siostrą”; „Pani Andrzejowa Męczyńska, z dóbr Brodace, rydlem kopie, Dziada Starego żona”; „Pani Katarzyna Grzymalina (Grzymała), z dóbr Skibniewo Podawce, Dziada Kościelnego żona”; „Pan Maciej Agendek Dybowski, z dóbr Dybowo, z żoną, pogorzały”; „Pani Maryna Chądzyńska, z dóbr Łazów, w komornym mieszka”; „Pan Andrzej Dąbrowski, z dóbr Nieciecza, z żoną i córkami dwiema, który nie ma ani wołów ani krowy”; „Pan Mateusz Bujalski, z dóbr Niewiadoma, z żoną rydlem pożywienia szuka”; „Szlachcic Józef Szepietowski, z dóbr Dabrowa Moczydły, ubogi”; „Szlachetni Mikołaj i Krzysztof Borzymowie, z dóbr Borzymy, sami ogrodnicy”; „Szlachetny Kasper Siekierka, z dóbr Chechłowo, z żoną ubogi”; „Szlachetni Aleksander z żoną i Kasper sam ubogi, Moczulscy, z dóbr Miodusy Pokrzywne”; „szlachetny Marcin Rozwadowski, z dóbr Popławy, ubogi młodzieniec”; „szlachetny Marcin Zaleski, z dóbr Zalesie Łabęckie, wdowiec nie ma nic”; „szlachetny Wojciech Płoński z przydomkiem Martyanik, z dóbr Płonka Kościelna, z żoną, na ogrodzie, bez wołów ubogi”; „szlachetny Bartosz Dzierżek, z dóbr Dzierżki, z żoną, moczygęba rydlem kopiący”; „szlachetny Michał Zdrodowski, z dóbr Zdrody Nowe, z córką na ogrodzie mieszkający”; „szlachetny Andrzej Brzozowski, z dóbr Brzozowo Stara Wieś, z żoną wołem jednym robi”; „szlachetna Jakubowa Brzozowska, wdowa, z dóbr Brzozowa Antonie, nie ma nic, uboga”; „szlachetny Stefan Faszczewski, z dóbr Faszcze, i żona, bez wołów, najmem żyje”; „szlachetny Szymon Faszczewski, żona i sióstr dwie, ubóstwo wielkie”; „szlachetny Frącz Jamiołkowski, z dóbr Jamiołki Piotrowięta, sam, rydlem chleba zarabia”; „szlachetny Marcin Jamiołkowski, z przydomkiem Jagusik, z dóbr Jamiołki Kowale, z siostrą, ubóstwo”; „szlachetna Wojciechowa Truskoleśna, z dóbr Truskolas Stara Wieś, wdowa uboga, nic nie ma”; „szlachetny Piotr Poroski, z dóbr Porośla Kije Głuchy, ubogi bardzo, stary, rydlem kopie”; „szlachetny Grzegorz Łapiński, z dóbr Łapy Zięciuki, z żoną, syn pogorzelec, ze wszystkim zgorzał”; „szlachetny Wojciech Zimnoch, z dóbr Zimnochy Świechy i Reki, ubogi, kaleka”; „szlachetny Maciej Warel Wyszyński, z dóbr Pułazie, z żoną, pauper”. Ta uboga szlachta, najczęściej znika w kolejnych latach z akt danej parafii, przenosząc się do dóbr królewskich lub możnowładczych. Groziło im pójście w poddaństwo u bogatszych sąsiadów lub krewnych. Mimo ubóstwa i czasami skrajnej nędzy, ten drobiazg szlachecki miał poczucie godności i świadomość swego pochodzenia. „Boso, ale w ostrogach”. Autorzy herbarzy, gdy dana rodzina znika z akt, najczęściej twierdzą, że wymarła, choć ich potomkowie żyją do dziś. Pozdrawiam – Marek Woliński

---

Notatka 4.

Piotr_Pizoń

Temat postu:  Wysłany: 07-12-2017 – 19:38

Dołączył: 17-12-2007 Posty: 259 Status: Offline

Tutaj fragment z publikacji Kilka wiadomości o szlachcie zagonowej mazowieckiej i podlaskiej: “Najuboższa, nie mająca żadnej własności nieruchomej, przyjmowała obowiązki kmieci w majątkach panów, którzy na Mazowszu i Podlasiu nie wiele posiadając ludu poddanego i roboczego, chętnie dawali jej ziemie i osady za obowiązek odrabiania pańszczyzny. Robocizna i daniny w naturze zbyt małą miały dawniej wartość, i to było powodem, że tysiące rodzin szlacheckich osiadło w wioskach kmiecych i w drugim i trzecim pokoleniu zupełnie chłopiało, zachowując tylko nazwisko szlacheckie swych przodków. W okolicy Tykocina np. spotykałem mnóstwo włościan (Milewskich, Gogolewskich, Sadowskich, Woroszyłłów itd.), którzy noszą nazwiska szlachty mazowieckiej, a powiadali mi, że ich dziadowie byli szlachta, ale dla roli służbę i zależność przyjęli. Niektórzy z nich przeto starają się synów żenić ze szlachciankami, lub córki wydawać za wolnych ludzi. To samo schłopienie szlachty mazurskiej napotkaliśmy nie bez podziwu na Wołyniu i to w dość szerokich rozmiarach” Co prawda dotyczy tylko jednego rejonu ale nie oznacza to, że nie zdarzały się takie sytuacje w innych częściach Polski.

—

Co do warchoła jako awanturnika – gdzieś mi się w głowie kołacze, że historia z tym słowem jest podobna jak z gburem i partaczem. Gbur to było określenie na wolnego chłopa, a partacz na rzemieślnika nie związanego z cechem. Ówczesnym elitom to nie pasowało więc ukuły negatywną aurę wokół tych pojęć.

swigut – 24-05-2022 – 07:32
Temat postu: Re: Najstarsze nazwiska chłopskie

Tomek

—

Notatka 5.

Sawicki_Julian Temat postu: Czy słowo Nobilis oznacza tu szlachtę? Wysłany: 28-12-2015 – 19:35 Dołączył: 05-11-2009 Posty: 3424 Skąd: Ostrowiec Świętokrzyski Status: Offline Witam, od roku 1808 zaczęto pisać w Księstwie Warszawskim już nie po łacinie, ale według kodeksu Napoleona i po polsku, a wtedy byłoby np. jako szlachta ; Urodzony, szlachetny, lub Wielmożny. Podam te odpowiedniki z łaciny na polski, to jest to co kiedyś tu nam podał ( chyba ) Bartek, tłumaczący świetnie łacinę, pozdrawiam – Julian ; ——————————— Nazwy w dawnych wiekach ; jaśnie wielmożny (illustrissimus ac magnificus) – senator, a więc wojewoda, kasztelan, starosta żmudzki, jeden z koronnych i litewskich 5 “ministrów”, również magnat któremu musimy schlebić… – wielmożny (magnificus) – urzędnik grodzki lub ziemski… – urodzony (generosus) – właściciel przynajmniej jednej wsi… – szlachetny (nobilis) – szlachcic cząstkowy, zagrodowy, dzierżawca… W listach JWP to Jaśnie Wielmożny Pan, WP to Wielmożny Pan, WMMP to Wielce Mi Miłościwy Pan itd. Książąt, czyli kniaziów tytułowano często Jaśnie Oświeconymi… – godny (spectabilis) – zamożny patrycjusz dużego miasta, zwykle członek władz miejskich… – zacny (honoratus) – patrycjusz… – sławetny (famatus/famosus) – średniozamożny rzemieślnik… – opatrzny (providus/circumseptus) – ubogi rzemieślnik… – uczciwy (honestus) – rzemieślnik wiejski lub mieszczanin z małego miasteczka żyjący po części z rolnictwa… – pracowity (laboriosus) – chłop… – przewrotny/niewierny (perfidus/infidelis) – Żyd… – przewielebny (reverendissimus) – biskup ordynariusz… – wielebny (reverendus) – biskup sufragan, prałat, prepozyt, opat… – dostojny (venerabilis) – kanonik, proboszcz… – czcigodny (honorabilis) – wiejski pleban, wikary… – mąż znamienity (vir excellens/egregius) – uczony, lekarz, filozof… Tytulatury tej przestrzegano ściśle w dokumentach sądowych i urzędowych – pisano więc “pracowity Bartosz”, “przewrotny Moszko”, “sławetny Józef” itd. i każdy od razu potrafił określić miejsce danej osoby w hierarchii społecznej… Nie do pomyślenia było powiedzenie o magnacie “urodzony” – to byłaby obraz śmiertelna… Tak samo pan na wiosce tytułowany “szlachetnym” dostawał szału bo to była obelga…Z ciekawostek odnośnie tytułów: – arcybiskupowi gnieźnieńskiemu przysługiwał tytuł księcia łowickiego… – biskupowi krakowskiemu przysługiwał tytuł księcia siewierskiego wraz z władzą suwerenną nad tym księstwem, nie będącym częścią Rzeczypospolitej… – biskupowi warmińskiemu przysługiwał tytuł księcia sambijskiego wraz z władztwem nad Warmią, będącą częścią Rzeczypospolitej ale o szczególnym statusie… – biskupowi wrocławskiemu przysługiwał tytuł księcia nyskiego… – biskupowi płockiemu przysługiwał tytuł księcia pułtuskiego… – prepozytowi płockiemu przysługiwał tytuł księcia sieluńskiego… Co do rodów kniaziowskich/książęcych z tytułami uznawanymi przez Rzeczpospolitą to mamy tu np. wywodzących się od Giedymina Czartoryskich, Sanguszków, Różyńskich, Korecckich, Buremskich, Kurcewiczów, Kroszyńskich, Połubińskich, Łukomskich, Druckich (Sokolińskich, Konopla, Oziereckich, Pryhabskich, Horskich, Tołoczyńskich, Lubeckich), Olelkowiczów – Słuckich, Bielskich,Mścisławskich, Bujnickich, Hołownia – Ostrożeckich, wywodzących się od Ruryka i Rurykowiczów Ostrogskich, Zasławskich, wiśniowieckich, Zbaraskich, Woronieckich, Poryckich, Czetwertyńskich, Sokolskich, Massalskich, Ogińskich, Puzynów, Sołomereckich, Żyżemskich, Hołowczyńskich, Szujskich… Inne kniaziowskie rody o nieustalonym rodowodzie to Holszańscy, Giedroyciowie, Świrscy, Jamontowicze,Odyncewicze, Glińscy, Kapustowie… Spora część tych rodów wymarłą w XVI – XVII w.Radziwiłowie mieli tytuł Książąt Świętego Cesarstwa Rzymskiego Narodu Niemieckiego, podobnie Ossolińscy od 1634 r., Denhoffowie od 1637 r., Lubomirscy od 1647 r., Jabłonowscy od 1698 r., Sapiehowie od 1700 r…

—

Notatka 6.

Bodek – 16-10-2013 – 11:23
Temat postu:

W “Encyklopedii Staropolskiej” Zygmunt Gloger pisze:

“Długosz podaje, że w Polsce za czasów Władysława Jagiełły nastał zwyczaj tworzenia nazwisk od posiadłości, t.j. przez dodanie końcówki przymiotnikowej “ski” lub “cki”. Zwyczaj ten upowszechnił się w drugiej połowie XV wieku, najprzód u średniej szlachty, bo panowie pisali się jeszcze po staremu: Łukasz z Górki, Jan na Tęczynie i t. p. Nazwiska atoli na “ski” i “cki”, tworzone już i w XIV wieku z nazw wsi rodzinnej lub dziedzicznej, o ile syn dziedziczył po ojcu tę samą wioskę, z której powstało nazwisko. Jeżeli zaś osiadł w innej, to i nazwisko nowe mu dawano, a tak zdarzało się, że każdy w innej wsi zamieszkały, synowie i ojciec, innych używali nazwisk”.
—

Notatka 7.

 

V. OGRODY NAUK, CZYLI NAJCENNIEJSZE OWOCE PRAC POLSKIEJ NAUKI WSPIERAJĄCEJ BADANIA GENEALOGICZNE – w uzupełnianiu

 

1. SŁOWNIK HISTORYCZNO-GEOGRAFICZNY ZIEM POLSKICH W ŚREDNIOWIECZU IH PAN r. 2022): http://www.slownik.ihpan.edu.pl/ ;  http://www.slownik.ihpan.edu.pl/index.php

(Info bazowe: Na podstawie archiwalnych danych do 1530 roku)

Z jednej ze stron Słownika – ostatni przypis:

²¹ Sporo i dobrze mówiono o Słowniku podczas sesji podsumowującej ostatnie kilkanaście lat polskiej historiografii, podkreślając jego znaczenie wśród najważniejszych „opracowań pomocniczych”, przydatność we wszelkich badaniach i konieczność kontynuacji, ale ubolewając też nad słabą wciąż znajomością tego dzieła wśród historyków: Spojrzenie w przeszłość, t. I, Warszawa 2009, s. 25 (J. Wroniszewski), 61 (P. Węcowski), 84-85 (J. Sperka). Podobne głosy odzywały się w ankiecie o stanie naszej historiografii, ogłoszonej na łamach „Kwartalnika Historycznego” 128, 2021, nr 1, s. 60 (W. Bukowski), 224 (M. D. Kowalski), 281 (Z. Noga), 298 (K. Ożóg), 370 (M. Słoń), 374 (J. Sperka).                                                                                 )

Poszczególne Słowniki Historyczne (Wykazy Skrótów i Symboli Dokumentacyjnych, oraz Skrótów Rzeczowych znajdują się na początku każdego słownika):

• Benedyktyni
• Chełmno
• Czersk
• Kraków
• Liw
• Lublin
• Lublin zaginione
• Płock
• Podlasie
• Poznań
• Sanok
• Warszawa
• Wieluń
• Wyszogród

==                                                                                                                         )

2. Lista zachowanych ksiąg grodzkich i ziemskich I RP spis zespołów (cenny wpis z forum PTG, autor Michał Zieliński): https://genealodzy.pl/PNphpBB2-printview-t-79129-start-60.phtml

m.in.

2.1 Księgi Ziemskie i Grodzkie XV-XVIII wiek, AGAD Warszawa:  https://agad.gov.pl/?page_id=438

2.2

3. Polski Słownik Biograficzny: https://www.psb.pan.krakow.pl/

4. Strona Internetowego Polskiego Słownika Biograficznego: https://www.ipsb.nina.gov.pl/Home

5. Dla genealogicznych podróży – fotografie, miejsca, zabytki na Litwie i Białorusi (Podlasie): https://radzima.org/

6 . Słownik Geograficzny Galicji t. 2 Cyrkuł Przemyski, wyd. ca 1850: https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/406705/edition/550902?language=pl

7. Słownik Geograficzny Galicji t. 5 Cyrkuł Stanisławowski wyd. ca 1850: https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/406699/edition/550880?language=en

8. Słownik Geograficzny Galicji t. 7 Cyrkuł Tarnowski, wyd. ca 1850: https://jbc.bj.uj.edu.pl/dlibra/publication/406700/edition/550873/content

9. Księga ziemska płońska 1400-1417. Wyd. M. Handelsman. Towarzystwo Naukowe Warszawskie. Najdawniejsze księgi sądowe mazowieckie I, Warszawa 1920: https://pbc.gda.pl/dlibra/doccontent?id=65236&fbclid=IwZXh0bgNhZW0CMTAAAR0XTgQkPFFsBGKNrPEW28ZFsDygTABis_otCwb-yDcFXLjV6stkv1ht1H0_aem_aRYaOPLAAYbysyL-6asVLA

10. Tabella Miast, Wsi, Osad Królestwa Polskiego z wyrażeniem ich położenia i ludności ułożona w Biórze Kommissyi Rządowey Spraw Wewnętrznych i Policyi. Tom I A. – Ł., Kraków, 1827 (Królestwo Polskie tzw. ,,Kongresówka”, ,,Kongresowe” (lata 1815-1918):

https://kpbc.umk.pl/dlibra/publication/274992/edition/274471?language=pl

http://bc.wbp.lublin.pl/dlibra/docmetadata?id=7612

11. Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z wyrażeniem ich położenia i ludności alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowey Spraw Wewnętrznych i Policyi. T. 2 M-Z

https://www.wbc.poznan.pl/dlibra/show-content/publication/edition/110117?id=110117

12. Księgi Ziemskie i Grodzkie Sieradzkie, 1386-1840, AGAD Warszawa, skany: Skanoteka – Baza skanów dokumentów o wartości genealogicznej (genealodzy.pl)

Treść: Księgi ziemskie i grodzkie sieradzkie; Terrestria et castrensia Siradiensia, 1386-1840 Inwentarz zespołu PL, 1/56-57 (agad.gov.pl)

13. Inne księgi ziemskie i grodzkie – Skanoteka PTG:

Sądowe – Skanoteka – Baza skanów akt sądowych (genealodzy.pl)

14. Rejestr Diecezji Franciszka Czaykowskiego, czyli właściciele ziemscy w Koronie 1783-1784 – ,,Regestr diecezjów Franciszka Czaykowskiego, czyli właściciele ziemscy w Koronie 1783-1784″ (spis nazwisk właścicieli ziemi na terenie Korony Królestwa Polskiego czyli polskiej części Rzeczpospolitej Obojga Narodów, obejmuje Diecezję Chełmską, Gnieźnieńska, Krakowską, Płocką, Poznańską i Włocławską (nie wszystkie nazwiska). Do druku podał Sławomir Górzyński, Warszawa 2006:

15. Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczpospolitej, Roman Aftanazy, od tomu 1, tu tom 4: Województwo wileńskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993.

15.1  Wykaz miejscowości:Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej – Wikipedia, wolna encyklopedia

16. Roczniki czyli Kroniki Sławnego Królestwa Polskiego (965-1480), Jan Długosz (cenna strona pomocnicza do badań): https://dlugosz.polona.pl/pl/

17. Encyklopedia Staropolska, Zygmunt Gloger, Kraków, 1903 (cenna wyszukiwarka): https://literat.ug.edu.pl/glogers/index.htm

treść:  https://literat.ug.edu.pl/glogre/index.htm

18. Wypis Szlachty Kurlandzkiej, Inflandzkiej, dawnych Xiążąt, nadania Herbu, i Parafii Wykaz w znacznej części Łomżyńskiem. Zbiór autorstwa Ignacego Kapicy Milewskiego. Rok 1775, tom 110: Архів:ЦДІАК/966/1/9 — Вікіджерела

19. Powstańcy styczniowi

20.

21.

22.

—

VI. Biblioteki Cyfrowe w Polsce

1. Zestawienie Bibliotek Cyfrowych w Polsce – ponad 200!: https://lustrobiblioteki.pl/biblioteki-cyfrowe-polsce/

w tym na dole strony odnośnik do listy bibliotek, repozytoriów, archiwów i muzeów cyfrowych na świecie.

Z polskich główne:

1. POLONA Polska Biblioteka Cyfrowa (Zbiory Biblioteki Narodowej): https://polona.pl/

2. CRISPA Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Warszawskiego: Strona główna | CRISPA (uw.edu.pl)

2.1 CRISPA Kolekcje: https://crispa.uw.edu.pl/collections

3. LAC Lubelskie Archiwum Cyfrowe: http://lac.lublin.pl/

4. Biblioteka Uniwersytetu Gdańskiego: https://bg.ug.edu.pl/

5. Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa: https://www.wbc.poznan.pl/dlibra

6. Biblioteka Cyfrowa WBP w Lublinie: http://bc.wbp.lublin.pl/dlibra

7. Bałtycka Biblioteka Cyfrowa: https://www.bibliotekacyfrowa.eu/dlibra

8. Biblioteka Cyfrowa Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego: https://www.cyfrowaetnografia.pl/?id=2216

9.

10.

 

VII. Materiały robocze – do – Poradnik Jak Zacząć Badania Genealogii i Historii Rodziny – Lista Towarzystw / Organizacji Genealogicznych w Polsce

https://narodowa.pl/exhibits/proba-opisania-genealogii-i-historii-rodzinnego-domu-przodkow-mieczyslaw-kosz/ – PORADNIK – JAK ZACZĄĆ BADANIA GENEALOGII I RODZINY – “Mała Biblia Genealogicznych Poszukiwań im. Mieczysława ‘Mietka’ Kosza” – w punktach 1-10 // z przykładem interaktywnych poszukiwań na bazie genealogii Mieczysława Kosza), w tym taki fragment:

6. Pamiętaj, że w Polsce jest ponad 20 lokalnych towarzystw genealogicznych, z kapitalnymi ludźmi, którzy poświęcają swój czas na zbieranie informacji genealogicznych otwartych dla innych, oraz służą pomocą w lokalnych poszukiwaniach, oto ich lista, plus linki do nich: a. Suwalskie Towarzystwo Genealogiczne: http://www.mem.net.pl/stg/ b. Małopolskie Towarzystwo Genealogiczne https://www.mtg-malopolska.org.pl/ c. Ostrowskie Towarzystwo Genealogiczne https://otg-ostrowwlkp.pl/ d. Zachodniopomorskie Towarzystwo Genealogiczne “Pomerania” https://ztgpomerania.pl/ e. Opolscy Genealodzy https://genealodzy.opole.pl/ f. Kaliskie Towarzystwo Genealogiczne “Kalisia” http://genealogia.kalisz.pl/ g. Towarzystwo Genealogiczno-Heraldyczne w Poznaniu http://gen-her.pl/page/informacje-biezace.php?lang=PL h. Śląskie Towarzystwo Genealogiczne we Wrocławiu https://genealodzy.wroclaw.pl/ i. Towarzystwo Genealogiczne Ziemi Częstochowskiej https://www.genealodzy.czestochowa.pl/ j. Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne “Gniazdo” http://www.wtg-gniazdo.org/ k. Lubelskie Towarzystwo Genealogiczne https://ltg.pl/ l. Lubuskie Towarzystwo Genealogiczne http://www.ltg.zg.pl/ m. Świętokrzyskie Towarzystwo Genealogiczne “Świętogen” http://www.genealodzy-kielce.pl/ n. Pomorskie Towarzystwo Genealogiczne https://www.ptg.gda.pl/ o. Bydgoskie Towarzystwo Heraldyczno-Genealogiczne https://www.bthg.bydgoszcz.pl/ p. Podlaskie Towarzystwo Genealogiczne https://www.facebook.com/profile.php?id=100081020633299 r. Górnośląskie Towarzystwo Genealogiczne https://siliusradicum.pl/ s. Towarzystwo Genealogiczne Centralnej Polski http://www.tgcp.pl/ t. Polskie Towarzystwo Heraldyczne https://www.dig.com.pl/pther/kontakt.htm u. Zagłębiowskie Towarzystwo Genealogiczne https://genealodzy.sosnowiec.pl/ w. Towarzystwo Genealogiczne Kujawsko-Pomorskie https://genealodzy.sosnowiec.pl/ y. Warszawskie Towarzystwo Genealogiczne https://wtg.org.pl/– i wreszcie z. Polskie Towarzystwo Genealogiczne https://genealodzy.pl 

=

 

 

—

Autor wpisu: Tadeusz ‘Max’ Wysocki – Internetowa strona Narodowa.pl https://narodowa.pl

narodowa @ narodowa.pl

…