LADAKH

Zwany również Małym Tybetem lub w dosłownym tłumaczeniu Krainą Wysokich Przełęczy Ladakh jest krainą historyczną położoną w północnej części Indii (stan Dżammu i Kaszmir), której stolicą jest miasto Leh (3500 m npm.). Obejmuje ona zachodni fragment Wyżyny Tybetańskiej (3500 – 6000 m), zamknięty miedzy Zachodnimi Himalajami, systemem górskim Karakorum i pasmami górskimi Ladakh i Zanskar. Obszar ten rozcięty jest głębokimi dolinami górnego Indusu i jego dopływu Shyok. Klimat Ladakhu określany jest jako podzwrotnikowy kontynentalny górski, chłodny i suchy, z niewielkimi opadami rocznymi rzędu do 100 mm (niskie opady związane są z barierą stworzoną przez główny łańcuch Himalajów, który zatrzymuje letnie opady monsunowe) i mroźnymi zimami (temperatura spada nawet niekiedy do –28 stopni C). Krajobraz Ladakhu charakteryzuje się występowaniem stepów górskich oraz kamienisto-żwirowych pustyń i półpustyń. Przez wieki Leh stanowił istotny handlowy i migracyjny punkt tranzytowy na jednym z odgałęzień Jedwabnego Szlaku miedzy subkontynentem indyjskim a Azją Środkową. Ludność Ladakhu jest na ogół pochodzenia tybetańskiego i skupiona jest w dolinach rzek Indusu, Shyok, Nubra, Markha i innych. W dolinach rzecznych powstają swojego rodzaju oazy, gdzie na niewielkich poletkach uprawiane są przede wszystkim ziemniaki, jęczmień, warzywa, a niekiedy drobne drzewa owocowe. Na terenie dolin hodowane są owce, kozy i konie, a wyżej w górach w półkoczowniczy sposób jaki. Mieszkańcy Ladakhu zajmują się również drobnym rzemiosłem (wyroby z wełny i skóry oraz tradycyjna biżuteria). Główną religią tego regionu, obok islamu, jest podobnie jak w Tybecie, Sikkimie, Bhutanie, Mongolii i części Nepalu, buddyzm tybetański zwany również lamaizmem. Jest on odmianą buddyzmu będącego połączeniem mahajany („wielkiego wozu”) oraz istotnych elementów bonu, wcześniejszej rodzimej religii Tybetańczyków. Zasadniczą troską i celem życia wyznawców tej formy buddyzmu jest uwolnienie się od sansary , czyli wyrwanie się z materialistycznego „świata żądzy” i osiągnięcie stanu Buddy, czyli nirwany. Dla zrealizowania tego celu buddyzm mahajany stwarza większe możliwości niż pierwotny buddyzm hinajany, gdyż wysiłki wiernych pragnących osiągnąć „przebudzenie” wspierają boddhisattwowie. Te oświecone osoby, które osiągnęły już „przebudzenie”, kierując się współczuciem świadomie nie wkraczają w stan nirwany, pełniąc swoją zbawczą misję, tak aby najmniejsze żywe stworzenie mogło również osiągnąć cel swojego istnienia. Wśród boddhisattwów szczególne miejsce zajmuje Awalokiteśwara – patron Tybetu i mityczny protoplasta Tybetańczyków. Buddyzm tybetański jest religią w najwyższym stopniu politeistyczną, a jego panteon obejmuje wiele kategorii najróżniejszych zhierarchizowanych bóstw, od historycznego Buddy Sakyamuniego poprzez wielu boddhisattwów i buddów po demony, bóstwa opiekuńcze i lokalne. Przez przełęcz Khardung La (5606 m) na północ od Leh przebiega – jak twierdzi większość specjalistów – najwyżej położona droga samochodowa na świecie (utrzymywana przez wojsko indyjskie). Otwarcie regionu dla światowej turystyki nastąpiło dopiero w 1975 roku. W ostatnich latach Ladakh staje się przedmiotem coraz większego zainteresowania indyjskiego i międzynarodowego ruchu turystycznego. Nadal jednak wstęp do niektórych jego rejonów wymaga formalnego zezwolenia władz policyjno – administracyjnych przede wszystkim ze względu na strategiczne położenie krainy w pobliżu granic nieprzyjaźnie nastawionych sąsiadów, Chin i Pakistanu. Główną atrakcją Ladakhu stanowią liczne wysokogórskie trasy trekkingowe oraz buddyjskie klasztory lamaickie. Większość klasztorów na terenie Ladakhu należy do sekty Żółtych Czapek, uznającej zwierzchnictwo Dalaj Lamy. Największy z nich, liczący kilkuset mnichów Hemis, pozostaje jednak we władaniu innej sekty Czerwonych Czapek. Klasztory położone są na ogol na poszarpanych skalnych wzgórzach i górskich graniach, zawieszone nad stromymi urwiskami. Zabudowania klasztorne rozmieszczone są przeważnie na różnych poziomach zgodnie z ich rangą i przeznaczeniem. Do klasztor ów i świątyń buddyjskich może właściwie wejść każdy bez względu na wyznanie. Należy jedynie zdjąć obuwie i poruszać się zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara.

_________________________________________________________________

Tadeusz J. Sokołowski

E-mail: tadeo_sokol@hotmail.com

Nacido 24. Abril 1947 en Cracovia, Polonia
Educacion profesional: geografo-economista (Universidad de Varsovia, 1971)
Carrera profesional: empresas estatales de comercio exterior, Centro de Estudios de Mercados, Camara Polaca de Comercio Exterior Consejero Comercial de la Embajada de Polonia en Caracas, Venezuela, Jefe de Oficina Comercial (1992 -97)

Ocupacion actual: tipo free-lancing, cooperacion con varias casas editoriales / encyclopedias, manuales escolares y otros libros / textos, fotos y traducciones

Hobby: viajes, linguistica, historia, entografia, caminatas de alta montana, flora tropical, fotografia
Individual presentacion fotografica /2003/ en la Galeria del banco BISE, (Bank Inicjatyw Spoleczno-Ekonomicznych), Varsovia bajo de los auspicios de BISE y Sociedad de la Exploracion de Varsovia

Born 24 April 1947 in Cracow,. Poland;
Education: geographer-economist (M.A.), University of Warsaw, 1971;
Professional carreer: state and non-state foreign trade organizations, Centre of Market Research,
Polish Chamber of Foreign Trade;
Chief of Commercial Mission / Commercial Counsellor at the Polish Embassy in Caracas,
Venezuela (1992-97);
Current occupation: free-lancing, co-operation with various publishing houses (encyclopaedias,
school manuals & other books /texts, photography & translations;
Individual photo exhibition (2003) at BISE Bank Gallery, Warsaw under the auspices of BISE and
Exploration Society.
_________________________________________________________________